monumenten

De stad Eeklo beschermt uitzonderlijke gebouwen, sites en landschappelijk waardevolle gebieden en wil deze  veiligstellen voor toekomstige generaties, door ze te beschermen. In  Eeklo kan er een onderscheid gemaakt worden tussen toegankelijke  en ontoegankelijke monumenten. De toegankelijke monumenten zijn:

Het stadhuis

Markt 34

Parel aan de Eeklose gebouwenkroon. Voor het eerst vermeld als schepenhuis in de 13de eeuw; na vernieling door brand (16de eeuw) kreeg het gebouw in de 17de eeuw in grote trekken zijn huidig uitzicht in Vlaamse renaissancestijl. In de 19de eeuw werd een driehoekig fronton in neoklassieke stijl aangebracht. Toen in 1878 de parochiekerk werd afgebroken, werd het fronton voorzien van een groot uurwerk. Het fronton verdween naar aanleiding van een grootscheepse restauratie in 1930-1932. Bij die gelegenheid werd het stadhuis aanzienlijk uitgebreid en werd een belforttoren opgetrokken. De belforttoren herbergt een beiaard. Een kelder uit de 14de – 15de eeuw werd vrijgemaakt en gerestaureerd.
Het Eeklose belfort werd door de Unesco uitgeroepen tot werelderfgoed. Leuk detail: Unesco vond de belforten typisch voor de middeleeuwse macht van de Vlaamse steden. Wellicht verloor de cultuurorganisatie van de Verenigde Naties dan wel even uit het oog dat het Eeklose belfort dateert uit 1932.
Dit 'jonge', 35 m hoge belfort maakt deel uit van de uitbreiding van het historische schepenhuis in 1930 en is mede opgericht ter nagedachtenis van de slachtoffers van W.O. I. Zijn hoofdfunctie en vormgeving leunen duidelijk aan bij de traditie en wijzen op de continuïteit van de symboliek : de stadsbeiaard, die voorheen in het kerkbelfort was ondergebracht, is meteen overgebracht in de klokkenkamer van de bekronende lantaarn.

De Sint-Vincentiuskerk

Kerkplein

Kolossale bakstenen kerk, schatkamer van de neogotiek. Gebouwd in 1878-1883 naar ontwerp van architect Modeste Denoyette. De westertoren is bijna 100m hoog. Interieur: kruiskerk met drie beuken en zijkapellen. Neogotisch meubilair en stoffering. Muurschilderingen door Louis Bressers. Schilderijen in het koor door Honoré Verwilgen. Beeldengroepen en reliëfs van o.a. Matthias Zens. Hoofdaltaar en zijaltaren door C. Lippens. Preekstoel, communiebank, biechtstoelen en orgelkast van Karel Smitz, de pionier van de Eeklose meubelindustrie. Glasramen van de belangrijke neogotische ateliers Coucke, Casier, Dobbelaere (hoogkoor) en Ladon (glasraam van de Apocalyps in  de zuidelijke transeptarm).De kerk werd in december 1746 verrijkt met een orgel dat gebouwd werd door Joseph Delhaeye, orgelmaker te Gent. Het instrument werd gebouwd in een orgelmeubel van de hand van Maximiliaen Alleijn.
In juli 1856 werd een akkoord gesloten met orgelmaker Lovaert uit Gent tot het bouwen van een nieuw instrument met meer romantische strekking, in een meubel gemaakt door een zekere Arendonck uit Borgerhout.
In oktober 1904 tenslotte werd aan Pierre Schyven et Fils uit Brussel de opdracht gegeven het orgel te herstellen en te verbouwen. Schyven heeft hiervoor gedeeltelijk het pijpwerk van Lovaert behouden en herbruikt en aangevuld met pijpwerk van eigen makelij.

Het Groot Goed / De Huysmanhoeve

Bus 1

In het hart van het Meetjesland, net buiten Eeklo, ligt de Huysmanhoeve. Het complex vindt zijn oorsprong in de 13de eeuw. Het poortgebouw en het woonhuis werden aangekocht en gerestaureerd door de Provincie Oost-Vlaanderen. In het oude woonhuis vond het Bezoekerscentrum een onderkomen.
De restauratiewerken herstelden het interieur van de hoeve zoals het er in de 18de eeuw uitzag. Het sprak dan ook voor zich dat er bij de inrichting van het bezoekerscentrum hiermee zo veel mogelijk rekening werd gehouden. In het bezoekerscentrum krijgt de bezoeker informatie aangeboden over de geschiedenis, de natuur, het landschap en de cultuur in het Meetjesland.
Eén van de knooppunten van het fietsnetwerk Meetjesland passeert aan De Huysmanshoeve.

De Minderbroederskerk /

De Paterskerk, Markt 27

De eerste burgemeester van Eeklo financierde de paterskerk en liet deze in zijn tuin bouwen. Vandaar dat de kerk een insprong maakt en dieper ligt dan de aanpalende gebouwen.
Dit neogotische gebouw (1866-1888)  is driebeukig en heeft Italiaanse gotiekelementen. Het  meubilair (o.a. de preekstoelen) aanwezig in deze ruime bakstenen hallenkerk is gemaakt door Karel Smitz. Het vroeger rijk versierde interieur werd in de zestiger jaren door moderne overschilderingen fel gedevalueerd. Het klokkentorentje verdween in de jaren zeventig.
De vzw Paterkerk beheert het gebouw en verhuurt het voor socio-culturele activiteiten.

website van de vzw Paterskerk (extern)

Winkelpand Reychler,

hoek Markt 73 en Sterrestraat

Dit winkelpand op de hoek van de Markt met de Sterrestraat bevatte vroeger een tabaksfabriekje en een verkoopruimte op de gelijkvloerse verdieping, gelegen achter een houten pui die versierd is met opschriften en koppen (moren) in de voorgevel op de Markt.
De eerste verdieping met halfronde ramen draagt een halve tweede verdieping met vierkante ramen.
Een kroonlijst, gedragen door met voluten geprofileerde klossen, bepaalt de hoogte van de bepleisterde en beschilderde lijstgevel van drie traveeën die opgetrokken werd in neoclassicistische stijl.
Wellicht werd deze toegevoegd aan de oudere constructie in eerste helft van de 19e eeuw.
De houten winkelpui dateert waarschijnlijk uit het eerste kwart van de 20e eeuw toen het pand mogelijks al eigendom was van Arthur Gillis die zijn villa Dageraad liet bouwen langs de Gentsesteenweg in 1909-1910. Het huidige hotel Shamon.
Opvallend in het interieur zijn de houten ladentoonkasten tussen de stijlen met spiegelstroken.
De toonbank en etalages in dezelfde materialen en vormgeving alsook de florale motieven in de cementstenen vloeren.
De tweede ruimte daarachter bevat een neoclassicistisch schouwelement en een met glazuurtegels beklede gang naar de trappenhal.
De aankleding en de decoratieve elementen bepalen de artistieke waarde van deze oude constructie met een neoclassicistische lijstgevel uit de eerste helft van de 20e eeuw en maken deze bescherming meer dan verantwoord.
Om zijn wetenschappelijke en artistieke waarde als monument beschermd op 14 maart 2001.

Landhuis Shamon,

Gentsesteenweg 28

Exclusief burgerhuis (1909-1910) van de familie Gillis. Ontwerp in art nouveau van schilder-architect Paul Cauchie. Prachtige glasramen en graffitoversiering (interieur en exterieur). Sedert 1981 een stijlvol hotel. Bijzonder smaakvol gerestaureerd en ingericht. + link naar de website van Hotel Shamon.

website van Hotel Shamon (extern)

Bedrijfsgebouw, woning en installatie van het Waterproductiecentrum

Onder het beleid van burgemeester Lionel Pussemier besloot Eeklo zich aan te sluiten bij de Nationale Maatschappij der Waterleidingen waarvan hij beheerder was.
Het pompstation werd opgericht in 1937, samen met de watertoren aan de Peperstraat en de nodige leidingen daarnaartoe . Daardoor verdwenen de openbare pompen uit het stadsbeeld. Op 4 september 1938 werd om die reden een fontein opgericht en ingehuldigd op de markt., een ontwerp van Roger Dryhoel uit Waarschoot.
Deze fontein verdween er en werd in 2012 gerestaureerd en heropgebouwd op het Van Hoorebekeplein.

Het pompstation en de bijhorende woning van de elektrieker- fonteinier zijn "moderne gebouwen" die naar de plannen van architect Corveliers in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid werden uitgevoerd door de firma Ed. Heene uit Eeklo die ook de fontein bouwde.
Dit pompstation is een typisch voorbeeld van de technologische evolutie op het gebied van drinkwaterproductie gedurende het Interbellum. Opvallend is de wisselwerking der horizontale en verticale accenten in de gebouwen.
Het horizontale beloop van de transformatoren- en machinekamers wordt doorbroken door een verticaal uitspringende beluchtingstoren. De gevelafwerking werd op dezelfde manier opgevat in het baksteenparement en de bepleisterde stroken die benadrukt worden door het vooruitspringende profiel van de kroonlijst die over gans de voor- en zijgevel doorloopt.
Die lijn wordt door een luifel overgenomen aan de voet van de beluchtingstoren met verticale ribben en horizontale ringvormige uitkragingen.
De oude technische installaties zijn goed bewaard en zijn kenmerkende getuigen van de technologische evolutie in de drinkwaterproductie.
De verder gelegen woning van de elektrieker- fonteinier heeft als éénlaags gebouw dezelfde karakteristieken door de horizontale geledingen en de verticale inkomparij met een hogerliggend attiek.
De architecturale waarde manifesteert zich in de veruitwendiging van de functies in de vormen en de volume.
Het pompstation werd als monument beschermd op 23 juli 1993.
Dit beschermd monument is bereikbaar via het fietswerknet Meetjesland.

De Kapel van de Zusters van Liefde, de congregatiekapel  en het gedeelte van het klooster van O.L.V. – ten Doorn

Zuidmoerstraat 125-127

De kapel was vroeger deel van het Minderbroedersklooster van 1664-1666 dat aan de rand van de toenmalige agglomeratie werd opgericht. Men mag deze echter niet verwarren met de 19e eeuwse herstichting in het centrum van de stad.
In die tijd werd de ruime zaalkerk volledig ingebouwd door de klooster- en schoolgebouwen van het instituut O.- L..- Vrouw ten Doorn.
Op het einde van de 19e eeuw kreeg de kapel zijn huidig verrassend karakter dat opmerkelijk is door de grote diversiteit aan stromingen zoals laatclassicisme en neoclassicisme en zelfs historicisme met in het bijzonder het hoogaltaar in neorenaissance stijl.
Dit witmarmeren hoofdaltaar in het driezijdige koorhoofd draagt in het front de voorstelling van het Laatste Avondmaal en trekt zeker de aandacht van iedere bezoeker. Het tabernakel draagt in een baldakijn het beeld van het H. Hart waarboven in het hoofdkoor tussen de glasramen en vier heiligenbeelden het beeld van de Hemelvaart van de H. Maria is geplaatst.
Het noordelijke zijaltaar draagt de devotie aan het mirakuleuze Mariabeeldje dat gevonden werd in een bloeiende meidoornstruik.
De kapel werd als monument beschermd op 7 december 1983.

Oudste gedeelte van de begraafplaats + de Heilige Grafkapel

Molenstraat

Met muren, hagen en toegangshekken, met inbegrip van de aansluitende afsluitingsmuur met hek van 1926, de ijzeren grafkruisen op andere gedeelten van de begraafplaats en het grafteken van kunstsmid Pieter Deputte, wegen H. nr. 787

Het vredegerecht

Stationsstraat 21

Het kantoor van Toerisme Meetjesland verhuist op 14 mei 2014 naar de Huysmanhoeve, Bus 1.

Oudste gedeelte van het Pyschiatrisch ziekenhuis Sint-Jan-Baptist met Kapel

Het loont wel de moeite om de voorgevel van dit prachtige gebouw van op straat  te bezichtigen. Dit monument kan men enkel bezoeken bij speciale activiteiten.

Woonhuis bij voormalige fietsfabriek,

Molenstraat 33
Vanuit  dit gebouw ontplooit N9 vzw zijn werking. Ze organiseren optredens, workshops en vormingen. Je kan een deel van het gebouw bezoeken als je deelneemt aan de door hen aangeboden activiteiten.

website van de N9 (extern)

Café Rubens

Koningin Astridplein 10
Iedereen die een drankje consumeert, kan het interieur van het unieke gebouw bewonderen.

De ontoegankelijke monumenten zijn:

• kapel van AZ Alma
• voormalige Katholieke Werkmanskring met binnentuin en bruine beuk
• hoeve met inbegrip van erf en de bedrijfsgebouwen
• het 18de eeuws gedeelte van het herenhuis (met uitsluiting van het recente woongedeelte) en de aanhorigheid van 1911, Molenstraat 25
• burgerhuizen in de Patersstraat 43, de Koning Albertstraat 15, de Stationsstraat 58, de Stationsstraat 62, de Stationsstraat 6-4, Koning Albertstraat 62,
• het ketelhuis en de machinekamer, de schoorsteen, de weverijhallen en de ververij van de voormalige fabriek: ‘Textiles d’Eecloo’
• de watertoren